Aanbod in het vat

Bijna iedereen is er ooit geweest, maar niemand kent Parijs helemaal. Onze lezing of reeks gaat over de bekende monumenten van de Lichtstad, zoals de kathedraal en de gevolgen van de brand. We belichten echter ook de Cité Universiteire met een Nederlands tintje en andere minder beroemde gebouwen, waaronder de Saint-Etienne du Mont.

Een van onze populairste en meest verrassende lezingen. Sinds 1 januari 2002 betalen we met de euro, maar weten we wat er zoal op ons geld staat? Dat weet bijna niemand, maar het is machtig interessant om te weten welke symboliek we in de hand hebben. Zo treft u dagelijks of bijna dagelijks de Franse vlag, de eerste regel van het Duitse volkslied en een Oostenrijkse vredesactiviste in uw beurs aan. Na deze lezing kijkt u nooit meer op dezelfde manier naar uw geld.

Ze schilderde portretten, Bijbelse taferelen en mythologische voorstellingen. In een tijd waarin historiestukken hoog aangeschreven stonden, liet Artemisia Gentileschi (1593-in of na 1654) zien dat haar ambitie groot was. Ze kon zich meten aan de besten van haar tijd met haar dramatische, met licht-donkercontrasten gelardeerde voorstellingen. Gentileschi werkte in meerdere Italiaanse steden en heeft een groot en interessant oeuvre nagelaten.

Tussen 1890 en de Eerste Wereldoorlog bloeide met name in Krakau de stroming Jong Polen. Kunstenaars als Józef Mehoffer (zie afbeelding), Olga Boznańska en Stanisław Wyspiański maakten inhoudelijk rijk en uiterlijk aantrekkelijk werk dat in Nederland vrijwel onbekend is.

Olga Tokarczuk is de meest gelezen Poolse auteur en in 2019 kreeg ze tot vreugde van vele Polen de Nobelprijs voor de literatuur uitgereikt. De romans van Tokarczuk, zoals ‘De Rustelozen’ en ‘De Jacobsboeken’ zijn rijke, encyclopedische en prachtig beschreven werelden vol engagement waar je niet genoeg van krijgt en waar we u graag mee vertrouwd maken.

Ongetwijfeld is Grayson Perry een van de populairste kunstenaars van dit moment. Perry maakt werken in keramiek, creëert wandkleden, produceert documentaires, schrijft boeken en geeft lezingen. En dat allemaal met een gezonde dosis humor die hem zo uniek maakt, en waarmee hij zijn publiek het liefste een spiegel voorhoudt. Maar misschien kent u Perry ook als Claire, een alter ego met een nogal fluïde identiteit. Een kunstwerk op zich.

Als hij al heeft geleefd, dan was dat eind derde eeuw, toen het christendom nog illegaal was. Sebastiaan was echter christen en werd daarom ter dood veroordeeld. Zodoende wordt hij in de kunst afgebeeld als een niet onaantrekkelijke met pijlen doorboorde jongeman. Van een beschermheilige van schutters en pestlijders groeide hij echter uit tot een beschermheilige van homo’s en zelf homo.

In vrijwel elke stad is er wel graffiti te vinden. Nu eens is dat een losse droedel op de muur, dan weer een meerkleurig sjabloon. Er zijn zelfs steden die bekend zijn om hun hoogstaande, over een paar verdiepingen aangebrachte street art. In twee uur wijden we u in de wereld van deze jonge kunstvorm in, zodat u een ’tag’ van een ’throw up’ en een ‘piece’ feilloos kunt onderscheiden en weet dat street art meer is dan vandalisme.

De nationale schatkamer is groot genoeg om tien excursies te houden. En dan nog heb je niet alles gezien. Op aanvraag verzorgen we een rondleiding langs de topstukken of over Rembrandt, over tulpen of tal van andere thema’s. We nemen u ook graag mee naar de afdeling achttiende eeuw, die erg de moeite waard is en waar dit prachtige boeket van Rachel Ruysch aan de wand hangt.

Ze is relatief jong, de stad die synoniem staat voor ‘melting pot’, ‘American dream’ en schatkamer van de kunst. New York werd in de zeventiende eeuw gesticht als Nieuw-Amsterdam en ontwikkelde zicht tot de bruisende metropool die ze nog steeds is. In de lezing, die we ook als driedelige reeks aanbieden, ziet u hoe en waarom Nieuw-Amsterdam ontstond, hoe explosief de stad in de negentiende eeuw groeide om vervolgens een openluchttentoonstelling van wolkenkrabbers te worden. Tot slot ziet u wat New York aan beeldende kunst te bieden heeft.

De heilige Franciscus van Assisi is een van de populairste katholieke heiligen. Begin dertiende eeuw stichtte hij een bedelorde en predikte hij kuisheid, armoede en liefde voor de natuur. Over zijn leven ontstonden veel legenden, die hun weg vonden naar de kunst. De beroemdste is de stigmatisatie, maar op tal andere manieren ging Franciscus’ leven op dat van Jezus lijken.

Zo’n tweeduizend jaar geleden schreef Ovidius ‘Metamorphosen’. Het is een epos met gedaanteveranderingen als leidraad. Een heleboel daarvan hebben een roze tintje. Jupiter nam de gedaante van Diana aan om de nimf Callisto te verleiden en Hermafroditus werd tweeslachtig nadat Salmacis met hem versmolt. Tal van deze motieven zijn in de kunst populair geworden, zoals we in deze lezing laten zien.

De oude hoofdstad van Polen, zetel van het koninklijk gezag en van de oudste universiteit van het land, is terecht een van de meest populaire reisbestemmingen van het land. Krakau is met het statige patina der eeuwen overtrokken en is een en al historie. Een prachtig slot en kathedraal domineren de stad, aan het Grote Plein staat fier de Mariakerk en de schilderachtige Joodse wijk herinnert aan het multiculturele Polen.

De dubbeltentoonstelling Erwin Olaf in Fotomuseum en Gemeentemuseum Den Haag in 2019 is de boeken ingegaan als de best bezochte fotografietentoonstelling van Nederland. Ooit. Volgens Rijksmuseumdirecteur Taco Dibbits is Erwin Olaf een van de belangrijkste fotografen van onze tijd, ‘omdat zijn werk diep is geworteld in de visuele Nederlandse kunst.’ Van fetisj tot fashion, Erwin Olaf fotografeert het allemaal.

De dood is net zo onontkoombaar belasting. Over de doden niets dan goeds, en dat is nergens beter te zien dan in funeraire kunst. Al ver vóór het christendom werd er met zorg omgegaan met de doden, en nog steeds staan er eeuwenoude kunstwerken in ons collectief geheugen gegrift. De grootste kunstenaars hebben zich beziggehouden met deze vorm van herdenken. Daarbij is het wel de vraag wie er nu precies herdacht wordt, en op welke manier.

Er zijn van Pieter Bruegel de Oude nog zo’n veertig schilderijen bekend. Voor een kunstenaar van wereldformaat is dat niet veel, maar voor elk schilderij kan je al een uur staan kijken zonder je te vervelen. Menig schilderij is een ‘Wimmelbild’ waarop het wemelt van anekdotische details. Hoe maakte hij zijn schilderijen? Hoe verliep zijn carrière? Zijn er thema’s die hij vaker gebruikte? In onze lezing leert u deze bijzondere meester beter kennen.

Op het Europese toneel draait Berlijn nog niet zo heel lang mee, maar ervaring heeft de grootste stad van de EU als geen ander als de hoofdstad van Pruisen, het Duitse Keizerrijk, de Weimarrepubliek, Nazi Duitsland, en de bondsrepubliek Duitsland. Explosief gegroeid in de negentiende eeuw, verwoest, verdeeld en herbouwd in de twintigste. Centrum van kunst, cultuur en wetenschap, en tegelijk een van de groenste steden van Europa. Berlijn, stad van vele gezichten.

Jugendstil, Secession, secesja, modernismo: namen voor de kunststroming die bij ons het meest bekend is als art nouveau. Dansende lijnen en heldere kleuren die een ode brengen aan de speelse kant van het bestaan. Hoewel de stijl korte tijd populair was, zorgde hij voor een enorme explosie aan creativiteit. Er is dan ook veel kunst die onder het kopje ‘art nouveau’ valt, en dan beperkten kunstenaars zich allerminst tot de klassieke drie-eenheid van schilderen, beeldhouwen en architectuur.

Voor het gebouw van de VN in New York staat een kunstwerk van 6,4 m hoog: Single Form (1961-1964). Het is van brons, heeft een onregelmatige vorm en is doorboord met een rond gat. Er zijn twee horizontale lijnen, en één verticale in gekrast. Barbara Hepworth lijkt elke mogelijke verwijzing naar figuratie te ontkennen: abstracte kunst op haar best. Een succesvol beeldhouwster zijn is al bijzonder en al helemaal tussen de modernisten. Hepworth is het gelukt.